Thee

Soorten Thee

Thee is één van ‘s werelds meest populaire dranken en wordt, na water, het meest gedronken. Het gaat hierbij om ongeveer 3 biljoen kopjes per dag. Waar je ter wereld ook te gast bent, krijg je thee aangeboden. Maar wat is thee nu precies? In theorie mag je enkel van thee spreken wanneer de drank gemaakt is van de bladeren van de theestruik Camellia sinensis. Alle andere plantenbladeren, kruiden, bloemen, wortels of fruit die hun smaak afgeven aan warm water, zijn in feite aftreksels. Voor het gemak worden deze “aftreksels” toch als thee benoemd.

Camellia

De kwaliteit en variëteit van Camellia-thee is afhankelijk van een groot aantal factoren. Net als bij de productie van wijn worden kleur, karakter en smaak bepaald door de ligging van de plantage, het klimaat, de seizoenen, de bodem en de manier van cultivering. Hierbij speelt ook de plukmethode, het soort blad dat wordt geplukt en de verwerking van de bladeren een grote rol bij het eindresultaat. Zowel zwarte, witte, groene, als rode thee zijn afkomstig van de Camellia-plant.

De Theeplant

Thee (zwarte, groene, witte en rode) wordt gemaakt van de bladeren van een Camellia theestruik. De bladeren blijven een volledig jaar groen. Oorspronkelijk werden er twee soorten Camellia gecultiveerd: Camellia sinensis en Camellia assamica. De Camellia sinensis is de Chinese variant (Sinensis is Latijn voor Chinees) en is een struik. Deze theeplant is bestand tegen grote temperatuurschommelingen en tegen koude. De Indiase variant (Camellia assamica), heeft meer warmte nodig en is eigenlijk een boom (20 meter). Beiden worden tot ongeveer 1,20 meter gesnoeid in plantages om het plukken gemakkelijker te maken. Inmiddels zijn er de nodige kruisingen van de Camellia sinensis en de Camellia assamica. Tegenwoordig wordt de Camelia theeplant over de gehele wereld geteeld waar het klimaat de groei toelaat.

De pluk

Vandaag de dag wordt zowel machinaal als handmatig thee geplukt. Het handmatig plukken van theeblaadjes is een intensieve arbeid. Daarom wordt de traditionele handpluk steeds vaker vervangen door de machinale pluk. Een volautomatische machine plukt 500 kilogram bladeren per dag en is inzetbaar op grote en vlakke plantages. Een semi-automatische plukmachine die door twee mensen wordt gedragen, levert een opbrengst van 200 kilogram per dag. Een plukker plukt ongeveer 12 kilogram bladeren per dag. Hoewel de oogstmachines steeds beter worden leidt de mechanische pluk tot een lagere kwaliteit, doordat er ook stengels en slechte bladeren tussen de oogst terechtkomen. Handmatige pluk is dan wel kostbaar, maar resulteert in een veel betere kwaliteit. De met de hand geplukte thee is daardoor duurder dan machinaal geplukte thee.

Zwarte thee

Na te zijn geplukt ondergaan de theebladeren voor zwarte thee vier behandelingen. Allereerst worden de bladeren gespreid op een lopende band. Onder de lopende band wordt warme lucht geblazen. Dit verwerkingsproces gaat door tot het vocht in de bladeren is gereduceerd tot 50%. Daarna moeten de bladeren worden gekneusd. Dit gebeurt door de bladeren te breken door ze een halfuur tussen twee horizontaal schurende vlakken te kneuzen. Door dit proces komt er bladsap uit de theebladeren en begint automatisch het oxidatieproces. De oxidatie van de bladeren zorgt voor de zwarte kleur , de typische smaak en aroma van het blad. Vervolgens worden de bladeren overgebracht naar een koele plaats, de oxidatiekamer, waar de oxidatie verder kan gaan. In deze kamer verblijft de zwarte thee tussen één à vier uur. Hierdoor wordt in grote mate het karakter van de uiteindelijke thee bepaald. Wanneer het optimale oxidatieniveau is bereikt, worden de bladeren in een oven gedroogd tot het blad een vochtgehalte heeft van 5%. Hiermee wordt het oxidatieproces beëindigd en blijft de bekomen smaak bewaard. Na de gehele bewerking is van de 100 kilogram geplukte bladeren ongeveer 20 kilogram zwarte thee geproduceerd.

Groene thee

Het kenmerk van groene thee is, dat deze thee niet is geoxideerd. De vers geplukte bladeren worden zo snel mogelijk gebakken op 250 °C of gestoomd, waardoor oxidatie wordt voorkomen. Dit proces neemt van enkele seconden tot 15 minuten in beslag afhankelijk van de soort bladeren. Daarna wordt het vocht in de bladeren gereduceerd tot 50%, door de bladeren te drogen in een droogtrommel of wok. Het theeblad is nu zacht en soepel, waardoor het gemakkelijk kan worden opgerold, gekruld, glad gemaakt of samen geperst in bolletjes. Daarna worden de bladeren wederom gedroogd tot de vochtigheid van het blad is gedaald tot 5%. Door het gehele proces behoudt de groene thee zijn kleur, zijn specifieke smaak en aroma en zijn heilzame bestanddelen. De aroma van de groene thee wordt voor een groot deel bepaald door de geografische ligging van de plantages.

Witte thee

Nog steeds is witte thee een bijzondere thee. Tot enkele jaren geleden werd deze thee exclusief geoogst in China. Nu produceren ook andere landen zoals Vietnam en Sri Lanka witte thee. Van alle soorten thee is de witte thee het minst bewerkt en heeft de thee een bepaald imago. Witte thee heeft een hoge kwaliteit en staat voor exclusiviteit. Om dit te bereiken is de bodem, het klimaat en de hoogte waarop de thee wordt verbouwd van groot belang. Daarnaast gebeurt de pluk altijd met de hand, omdat enkel de bladknoppen en de blaadjes aan de top worden geplukt. Bij witte thee mag oxidatie niet plaats vinden. Het plukken en verwerken moet dan ook uiterst voorzichtig gebeuren. De bladeren mogen niet worden gekneusd. Na de pluk worden de bladeren voorzichtig verspreid en gedroogd in een kamer bij 30 °C en een lage luchtvochtigheid tot het vocht is gereduceerd tot 50%. Daarna worden de theebladeren voorzichtig verder gedroogd in een wok of oven op een temperatuur van 40 °C, tot ook hier het vocht is gedaald tot 5%. Witte thee dankt zijn naam aan de fijne witte donshaartjes waarmee vroeg in het seizoen de eerste blaadjes zijn bedekt. Daarnaast heeft de infusie van witte thee bijna geen kleur.

Rode thee (Oolong)